محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مراسم تکریم جبارعلی ذاکری رئیس سابق دانشگاه علم و صنعت و معارفه منصور انبیا به عنوان سرپرست دانشگاه که امروز سه شنبه ۴ آبان ماه در سالن آمفی تئاتر دانشگاه برگزار شد، اظهار کرد: وقتی وضعیت فعلی آموزش عالی را با قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی با کشور‌های همسایه مقایسه می‌کنیم نشان از آن دارد که انقلابی در عرصه علم، آموزش و پژوهش کشور صورت گرفته است. قبل از پیروزی انقلاب ما ۱۵۰ هزار دانشجو داشتیم و الان بیش از ۳ میلیون دانشجو داریم.
وزیر علوم افزود: اگر بخواهیم نگاهی به برون داد‌های علمی کشورمان داشته باشیم، ما قبل از انقلاب ۵۰۰ سند علمی بین المللی داشتیم و الان بیش از ۷۰ هزار سند بین المللی وجود دارد. این‌ها نتیجه یک جهاد علمی است و باید از اساتید، دانشمندان و دانشجویان قدردانی کرد. رتبه اول علمی در منطقه به پاس زحمات اساتید و پژوهشگران اتفاق افتاده است.
زلفی گل در ادامه تصریح کرد: تاریخچه علمی کشور نشان می‌دهد در دهه اول انقلاب بخش آموزشی و در دهه دوم تاسیس دوره‌های دکتری و تولید علم شکل گرفت و در دهه سوم بحث استاندار سازی علمی رخ داد. در دهه چهارم انقلاب نیز بحث ترویج علم تا تولید ثروت از دانش صورت گرفت.
وی با اشاره به اینکه در دهه پنجم انقلاب بحث ما این است که از علم نه تنها ثروت بلکه باید اشتغال، دانایی و توانایی ایجاد شود، بیان کرد: در حال حاضر مردم ما و جامعه دانشگاهی ما انتظاراتشان از آموزش عالی بالاتر رفته است اگر تا الان ارتباط دانشگاه و صنعت آنطور که انتظارش را داشتیم، به خوبی برقرار نشده، اما اکنون مردم نمی‌پذیرند که نقش دانشگاه‌های ما پررنگ‌تر نشود.
وزیر علوم با تاکید بر اینکه این انتظارات نیاز به یک سیستم و اکوسیستم جدید دارد، خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها و پارک‌های ما اکوسیستم‌هایی هستند که قرار است از علم، ثروت، اشتغال و دانایی ایجاد کنند. در یک زیست بوم که قرار است توسط یک سیستم مدیریت شود، باید اصناف مختلف که همان اساتید و اعضای هیات علمی و یاوران علمی هستند، به خوبی شناسایی و نقش آن‌ها احصا شود و تاثیر عوامل مختلف نیز مورد بررسی قرار گیرد.
زلفی گل افزود: تمام تلاش ما در این دوره این خواهد بود که با طراحی سیستم جدیدی، حرکت دانشگاه‌ها و تحقیقات دانشگاه‌ها در راستای نیاز‌های جامعه باشد. وظیفه ما در این برهه خیلی سنگین‌تر است و باید دو کار اصلی انجام دهیم؛ نخست تحقق مرجعیت علمی و دو حرکت در راستای رفع نیاز‌های جامعه. جامعه علمی ما در راستای مرجعیت علمی خوب درخشیدند و باید از تولیدات علمی به خوبی صیانت کنیم، اما نکته مهم این است که ما باید در کنار برج تولید علم، برج نوآوری و فناوری کشور را بنا کنیم.
وی بیان کرد: در برنامه‌ای که به مجلس ارائه کردم بحث راه اندازی «نظام جامع پیشنهادات» را مطرح کردم و الان سه گروه مختلف برای اجرایی کردن این نظام کار می‌کنند و اولین گزارش آن روز شنبه آینده آماده می‌شود؛ در تلاش هستیم که به زودی این سیستم عملیاتی شود.
وزیر علوم در همین رابطه توضیح داد: عملیاتی کردن نظام جامع پیشنهادات، یک سری پیش نیاز‌هایی دارد و باید نیاز‌ها و اولویت صنایع خصوصی و دولتی در پایگاه استنادی جهان اسلام نمایه شوند؛ اساتید ما در دانشگاه‌ها نیز باید تلاش کنند پایان نامه تعدادی از دانشجویان ارشد و دکتری در راستای نیاز‌های نمایه شده در این پایگاه تدوین شود.
زلفی گل افزود: یکی از برنامه‌های ما این است که از طریق سازمان سنجش، دانشجوی ارشد و دکتری با رساله کاربردی بگیریم و از این به بعد امتیاز‌های ویژه‌ای برای رساله‌های کاربردی جامعه محور در نظر خواهیم گرفت.
وی با اعلام اینکه در حال طراحی سامانه جامع تحقیقات کاربردی هستیم، گفت: رئیس جمهور به تازگی آیین نامه صندوق علوم و فناوری را ابلاغ کردند و بودجه ویژه‌ای برای این صندوق در لایحه بودجه سال آتی در نظر گرفته خواهد شد.
وزیر علوم ادامه داد: بنا داریم در ارتباط دانشگاه و صنعت، یک رفتار معکوسی ایجاد کنیم؛ یعنی تا الان دانشگاه‌ها به سراغ صنایع می‌رفتند، اما الان می‌خواهیم شرایطی ایجاد کنیم که صنایع به سوی دانشگاه بروند و بدانند در این صندوق سهمی دارند و در واقع سهمشان پروژه‌هایی است که به آن‌ها ارجاع داده می‌شود. تا الان ارتباط صنعت و دانشگاه یک سویه بوده و اساتید باید به سراغ صنایع می‌رفتند. ما راهی جز این نداریم که سیستم جدیدی را برای بردن بخش قابل توجهی از پتانسیل دانشگاه‌ها در راستای نیاز‌های جامعه طراحی کنیم.
زلفی گل در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از آسیب‌هایی که با توسعه تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها بروز و ظهور پیدا کرده، این است که اساتید صاحب نام ما نسبت به مقاطع کارشناسی کم توجهی می‌کنند و بیشتر انرژی خود را صرف مقاطع تحصیلی تکمیلی می‌کنند. در حالی که آموزش پژوهش محور و پژوهش آموزش محور باید کنار هم باید شکل بگیرد.
وی ضمن تاکید بر اینکه اگر دانشجویان ما آموزش خوبی ببینند، پژوهشگر و نوآور خوبی خواهند شد، گفت: بهترین و محبوب‌ترین اساتید ما باید دروس پایه دوره لیسانس را تدریس کنند. احساس می‌کنم یک مقداری نسبت به مقطع لیسانی کم توجهی می‌کنیم.
وزیر علوم ادامه داد: وقتی قرار است در هیات امنای دانشگاه و شورا‌های های مختلف دانشگاه مصوبه و یا آیین نامه‌ای تصویب شود حتما در زمان تصویب، باید دقت شود که منافع فردی را با منافع ملی همسو کنیم. یکی از مشکلات ما در کشور در هنگام تصویب قوانین این است که شاید بیشتر به منافع فردی و صنفی توجه می‌کنیم در حالی که باید منافع ملی هم تامین شود.
زلفی گل گفت: به عنوان مثال آیا شیوه کنونی پرداخت یارانه به نفع مملکت است؟ آیا نمی‌شود شیوه بهتری را به کار گرفت؟ باید اصلاحات را از دانشگاه آغاز کرد. به طور مثال وقتی امتیازی به عضو هیات علمی داده می‌شود، باید فکر کرد که آیا صرفا منافع افراد تامین می‌شود و یا با منافع ملی هم همسو است؟
