کانی هماتیت به ساده ترین بیان ممکن

سنگ هماتیت یا کانی هماتیت، ماده‌ای است که از ترکیب عنصر آهن با اکسیژن تشکیل می‌شود. این ماده، به عنوان یکی از منابع طبیعی مهم برای استخراج آهن در نظر گرفته می‌شود. هماتیت، مگنتیت، گوتیت و لیمونیت، پس از استخراج به کارخانه‌های فرآوری و ذوب آهن می‌روند. محصول خروجی کارخانه‌های ذوب آهن نیز توسط بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. سازه‌ها، دستگاه‌ها و قطعات آهنی یا فولادی که هر روز با آن‌ها مواجه می‌شوید، به لطف کانی هماتیت ساخته شده‌اند. از این‌رو، شناخت این کانی، اهمیت بسیار زیادی برای زمین‌شناسان و مهندسان معدن، مواد، متالورژی، مکانیک و غیره دارد. در این مقاله، قصد داریم شما را با تعریف، مشخصه‌های فیزیکی، ترکیب شیمیایی و کاربردهای سنگ هماتیت آشنا کنیم.

سنگ چیست ؟

در زمین‌شناسی، به موادی که از کنار هم قرار گرفتن کانی‌ها و ذرات جامد تشکیل می‌شوند، سنگ می‌گویند. لایه بالایی کره زمین (پوسته زمین)، سنگ‌کره نام دارد. سنگ‌های زمین به سه دسته آذرین، رسوبی و دگرگونی تقسیم می‌شوند. سنگ‌ها، از اهمیت بالایی در زندگی انسان‌ها برخوردار هستند. کانی‌های موجود در این مواد، برای استخراج مواد مورد استفاده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، آهن مورد نیاز برای تولید فولاد، از استخراج و فرآوری کانی‌های حاوی آهن به دست می‌آید.

کانی چیست ؟

به مواد جامد و غیرآلی که در طبیعت یافت می‌شوند، کانی می‌گویند. ترکیب شیمیایی کانی‌ها، مشخص است و در اغلب موارد تغییر نمی‌کند. به عنوان مثال، کوارتز، فراوان‌ترین کانی بر روی پوسته زمین است. این کانی به منظور تولید شیشه مورد استفاده قرار می‌گیرد. تصویر زیر، بلورهای کوارتز را نمایش می‌دهند.

همچنین در ریسمونک بخوانید:

دانلود رایگان کتاب شرح زندگی من

ترکیب شیمیایی بلورهای کوارتز، Sio2 است. وجود ناخالصی در ترکیب شیمیایی این کانی، باعث تغییر خواص ظاهری و فیزیکی آن می‌شود. به همین دلیل، کوارتز، تنوع زیادی دارند. بسیاری از سنگ‌هایی که در طبیعت می‌بینید، از کانی کوارتز تشکیل شده‌اند.

سنگ آهن چیست ؟

سنگ آهن، سنگی است که تمام یا بخش عمده آن از کانی‌های آهن‌دار تشکیل شده باشد. تصویر زیر، مثالی از سنگ آهن حاوی کانی مگنتیت را نمایش می‌دهد. ترکیب شیمیایی این کانی، $$F{e}_{\mathrm{۲}}{O}_{\mathrm{۴}}$$

است.

از انواع کانی‌های موجود در سنگ آهن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هماتیت
• مگنتیت
• لیمونیت
• سیدریت
• آنکریت
• گوتیت

البته کانی‌های آهن‌دار دیگری نیز در طبیعت وجود دارند. با این وجود، فراوانی عنصر آهن در آن‌ها به اندازه‌ای نیست که ارزش استخراج داشته باشند. کانی‌های هماتیت و مگنتیت، از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر موارد برخوردارند.

کانی هماتیت چیست؟

«هماتیت» (Hematite یا Haematite)، یکی از کانی‌های دارای آهن با ترکیب شیمیایی $$F{e}_{\mathrm{۲}}{O}_{\mathrm{۳}}$$

(اکسید آهن) است. این کانی، معمولا به صورت توده‌ای یافت می‌شود. به دلیل درصد بالای آهن (بین ۶۹ تا ۷۰ درصد)، کانسارهای حاوی هماتیت به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع استخراج آهن به حساب می‌آیند.

هماتیت، یک کانی بوده و سنگ نیست. با این وجود، از آنجایی که اغلب کانی‌ها در طبیعت به همراه کانی‌های دیگر یافت می‌شوند، به سنگ‌هایی که حاوی درصد بالایی از کانی هماتیت باشند، سنگ هماتیت می‌گویند. در این مقاله، ویژگی‌های کانی هماتیت مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. اگرچه در طول مقاله، از اصطلاح سنگ هماتیت نیز برای اشاره به کانی هماتیت استفاده می‌کنیم.

معنی هماتیت چیست ؟

عبارت «Hematite» از کلمه یونانی «Haimatitis» به معنی «رنگ قرمز خون» گرفته شده است. این عبارت، بیانگر رنگ سنگ هماتیت در حالت خرد (پودر) شده است.

سنگ هماتیت از چه موادی تشکیل می شود ؟

حدود ۷۰ درصد وزنی هماتیت خالص را آهن و ۳۰ درصد باقی مانده را اکسیژن تشکیل می‌دهد. مانند اغلب کانی‌ها، هماتیت خالص در طبیعت کمیاب است؛ مخصوصا در کانسارهای رسوبی که این کانی به همراه مواد غیرآلی یا آلی در آب ته‌نشین می‌شود. رسوب‌گذاری‌های آواری کوچک می‌توانند باعث اضافه شدن کانی‌های رسی به ترکیب اکسید آهن شوند. رسوب‌گذاری مرحله‌ای، ایجاد لایه‌های متفاوت اکسید آهن و شیل را در پی دارند.

به علاوه، ترکیب سیلیسیم دی‌اکسید نیز می‌تواند طی فرآیندهای شیمیایی، آواری یا بیولوژیکی، به شکل جاسپر، چرت یا کالسدوئن و به صورت لایه‌های نازک تا ضخیم در کنار لایه‌های اکسید آهن تشکیل شود. به کانسارهای لایه‌ای هماتیت و شیل یا هماتیت و سیلیکا، «سازند آهن نواری» (Banded Iron Formation) می‌گویند. تصویر بالا، یک سازند نواری آهن را نمایش می‌دهد. در این سازند، نوارهای هماتیت (نقره‌ای) به همراه نوارهای جاسپر (یشم قرمز) در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. سنگ‌های استخراجی از این سازند، با عنوان «تاکونیت» (Taconite) شناخته می‌شوند.

فراوانی کانی هماتیت بر روی زمین چگونه است ؟

هماتیت، یکی از فراوان‌ترین کانی‌های موجود بر روی سطح زمین و اعماق کم پوسته زمین به شمار می‌‌رود. ذرات این کانی، علاوه بر کانسارهای آهن، در ترکیب خاک‌ها نیز یافت می‌شوند. در واقع، رنگ قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز برخی از خاک‌های سطح زمین، به دلیل حضور هماتیت در ترکیب آن‌ها است. فراوانی سنگ هماتیت به کره زمین محدود نمی‌شود. اگر تصویر سطح کره مریخ را مشاهده کرده باشید، اولین چیزی که نظر شما را به خودش جلب می‌کند، رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز این کره است. فراوانی بالای کانی هماتیت در سنگ‌های مریخ، دلیل اصلی رنگ سطح این کره است.

سنگ هماتیت تقریبا در تمام نواحی کره زمین یافت می‌شود. با این وجود، فراوانی آن در نقاط مختلف با یکدیگر تفاوت دارند. بزرگ‌ترین منبع استخراج هماتیت در زمین، دریاچه سوپریور در آمریکای شمالی است. سالانه حدود ۷۵ میلیون تن سنگ هماتیت از این محل استخراج می‌شود. برزیل، استرالیا، آفریقای جنوبی، چین، هند، روسیه و اوکراین نیز از دیگر کشورهای دارای منابع بزرگ سنگ هستند.

ایران، دارای معادن آهن متعددی است. با این وجود، اغلب معادن بزرگ آهن ایران، نظیر معدن چادرملو و گل‌گهر، از دیگر کانی‌های آهن‌دار نظیر مگنتیت تشکیل می‌شوند. از معادن آهن حاوی سنگ هماتیت در ایران می‌توان به معدن احمدآباد اشاره کرد.

کاربرد هماتیت چیست ؟

با توضیحات بخش‌های قبلی، احتمالا تا به اینجا متوجه شده‌اید که سنگ هماتیت، مهم‌ترین ماده معدنی حاوی آهن در کره زمین است. این کانی، به عنوان اصلی‌ترین منبع تامین آهن مورد نیاز صنعت در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، اصلی‌ترین کاربرد هماتیت، ارسال آن به کارخانه‌های فرآوری و تولید گندله آهن است. گندله، به منظور تولید آهن و فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انسان‌های اولیه، با خرد کردن هماتیت و مخلوط کردن پودر آن با مایعات، رنگ یا لوازم آرایشی درست می‌کردند. نگاره‌های درون غارهای تاریخی، با قدمت بیش از ۴۰ هزار سال، توسط رنگدانه‌های هماتیتی رسم شده‌اند.

هماتیت هنوز هم به عنوان یکی از مهم‌ترین کانی‌های رنگدانه‌ای شناخته و استفاده می‌شود. استخراج رنگدانه‌های هماتیت، در بسیاری از نقاط زمین انجام می‌گیرد. این مواد به عنوان رنگدانه‌های قرمز خرید و فروش می‌شوند. تصویر زیر، برخی از انواع رنگدانه‌های حاصل از سنگ هماتیت را نمایش می‌دهد.

از دیگر کاربردهای سنگ هماتیت می‌توان به کاربری تزئینی آن اشاره کرد. هماتیت برای ساخت جواهرات با شکل‌های مختلف نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای این کاربری، معمولا از هماتیت نقره‌ای با بافت یکنواخت استفاده می‌شود.

هماتیت، در مطالعه خاک نیز اهمیت دارد. این کانی، به عنوان شاخصی برای تشخیص نحوه تشکیل خاک در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، وجود هماتیت در ترکیب خاک، باروری آن را افزایش می‌دهد. طبق مطالعات صورت گرفته، آهن، یک منبع تامین ریزمغذی‌های ضروری برای رشد گیاهان است.

علاوه بر کاربردهای صنعتی، تزئینی و کشاورزی، برخی به کاربردهای ماورالطبیعه سنگ هماتیت نیز باور دارند. تکه‌های صیقلی هماتیت با عنوان «سنگ شفابخش» شناخته می‌شوند. البته به کارگیری این سنگ برای مقاصد درمانی و عدم مراجعه به دکتر به دلیل تصور شفابخش بودن آن، کار درستی نیست.

هماتیت، به عنوان دارونما نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کانی، از چگالی بالا و قیمت پایین برخوردار است و می‌تواند اشعه ایکس را متوقف کند. به همین دلیل، از سنگ هماتیت به عنوان سپر محافظ در برابر تشعشعات در اطراف تجهیزات علمی و پزشکی استفاده می‌شود. چگالی بالا و قیمت پایین، این ماده به گزینه خوبی برای ساخت بالاست کشتی تبدیل می‌کند. ترکیب پودر هماتیت با آب، در فرآوری زغال و دیر مواد معدنی کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای پودر هماتیت می‌توان به صیقل دادن برنج و دیگر فلزات نرم اشاره کرد.

سنگ هماتیت در کجا یافت می شود ؟

کانی‌های تشکیل‌دهنده سنگ‌ها را می‌توان را به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم کرد. کانی‌های اولیه، هنگام تبلور ماگما، در فرآیند سنگ‌سازی حضور دارند. کانی‌های ثانویه، طی فرآیندهای دیگری نظیر هوازدگی، رسوب‌گذاری و دگرگونی به ترکیب سنگ اضافه می‌شوند. سنگ هماتیت، هم به عنوان کانی اولیه و هم به عنوان محصول ثانویه در بسیاری از سنگ‌های آذرین، دگرگونی و رسوبی حضور دارد. روش‌های تشکیل هماتیت عبارت هستند از:

• تبلور ماگما
• ته‌نشینی از سیالات هیدروترمال عبوری از توده سنگ‌ها
• دگرگونی مجاورتی حین واکنش ماگما با سنگ‌های اطراف

مهم‌ترین کانسارهای هماتیت، در محیط‌های رسوبی تشکیل می‌شوند. در حدود ۲/۴ میلیارد سال پیش، آب اقیانوس‌های کره زمین، سرشار از آهن محلول بود. با این حال، اکسیژن آزاد بسیار کمی در این آب‌ها یافت می‌شد. با گذشت زمان، گروهی از «سیانوباکتری‌ها» (Cyanobacteria)، به توانایی فتوسنتز دست پیدا کردند. این باکتری‌ها، نور آفتاب را به عنوان یک منبع انرژی برای تبدیل کربن‌دی‌اکسید موجود در آب به کربوهیدارت‌ها و اکسیژن مورد استفاده قرار می‌دادند. این واکنش، گسترش اکسیژن آزاد درون محیط اقیانوس‌ها را در پی داشت. اکسیژن‌های آزاد به سرعت با آهن محلول در آب واکنش دادند و کانی هماتیت را به وجود آوردند. به دلیل چگالی بالا، بلورهای هماتیت در کف اقیانوس‌ها و دریاها ته‌نشین شدند و واحدهای سنگی را تشکیل دادند. این واحدهای سنگی، امروزه با عنوان سازند آهن نواری شناخته می‌شوند. در بخش قبلی، نحوه تشکیل این سازندها را به طور خلاصه معرفی کردیم.

مشخصات سنگ هماتیت چه هستند ؟

سنگ هماتیت ظاهر یکسانی ندارد. این کانی با رنگ، جلا و مشخصات فیزیکی نسبتا متفاوت در طبیعت ظاهر می‌شود. البته خواص هماتیت به اندازه‌ای متنوع نیست که شناسایی آن را بسیار دشوار کند. در ادامه، به معرفی مشخصات این کانی می‌پردازیم.

جدول خواص سنگ هماتیت

پیش از توضیح هر یک از خواص سنگ هماتیت، این خواص را در قالب جدول زیر خلاصه می‌کنیم.

سنگ هماتیت چه رنگی است ؟

اولین چیزی که هنگام دیدن یک سنگ یا کانی، نظر شما را به خود جلب می‌کند، مشخصات ظاهری و بخصوص رنگ آن است. هماتیت، در رنگ‌های متنوع یافت می‌شود. قرمز، قهوه‌ای، سیاه، خاکستری و نقره‌ای، از جمله رنگ‌های سنگ هماتیت هستند. تنوع رنگ‌های این سنگ، تشخیص آن از روی این ویژگی را دشوار می‌کند. بنابراین، برای شناسایی هماتیت باید ویژگی‌های دیگر خواص دیگر آن را نیز مورد ارزیابی قرار دهیم.

شکل سنگ هماتیت چگونه است ؟

شکل بلورهای یک سنگ، ویژگی دیگری است که معمولا به همراه رنگ در نگاه اول مورد بررسی قرار می‌گیرد. سنگ هماتیت به شکل‌های ورقه‌ای (مانند کانی میکا)، توده‌ای، بلوری، خوشه‌ای، رشته‌ای (الیافی)، دانه‌ای (کره‌ای) و غیره یافت می‌شود. به این ترتیب، تنوع شکل هماتیت، کمتر از تنوع رنگ آن نیست.

جلای سنگ هماتیت چگونه است ؟

«جلا» (Luster)، یکی از مشخصات نوری کانی‌ها است که نحوه بازتاب نور از سطح کانی را توصیف می‌کند. جلای کانی‌ها به انواع فلزی، نیمه‌‌فلزی، چرب، شیشه‌ای، ابریشمی، مرواریدی، مات، خاکی، رزینی و الماسی تقسیم می‌شود. جلای سنگ هماتیت می‌تواند خاکی تا نیمه‌فلزی و فلزی باشد. از این‌رو، شناسایی این سنگ از روی جلا نیز کار ساده‌ای نیست.

رنگ خاکه سنگ هماتیت چگونه است ؟

«خاکه» (Streak)، اثری است که با کشیدن کانی بر روی یک جسم یا صفحه سخت (سخت‌تر از کانی مورد بررسی) ایجاد می‌شود. زمین‌شناسان، با کشیدن کانی‌ها بر روی صفحات مخصوص، رنگ خاکه به جای مانده از آن‌ها را ارزیابی می‌کنند. نکته بسیار مهم در مورد رنگ خاکه، ثابت بودن آن است. کانی‌های مختلف می‌توانند رنگ‌های متفاوتی داشته باشند. این تفاوت رنگ، به دلیل وجود ناخالصی در ترکیب آن‌ها است. با این وجود، ساختار بلوری و ترکیب شیمیایی کانی‌ها تغییر نمی‌کند. بنابراین، رنگ خاکه (رنگ ذرات ریز کانی‌ها)، همواره ثابت خواهد بود. این موضوع برای سنگ هماتیت نیز صادق است. تمام نمونه‌های هماتیت، خاکه‌ای مایل به رنگ قرمز دارند.

رنگ خاکه برخی از نمونه‌های هماتیت، قرمز پر و رنگ خاکه برخی دیگر، قهوه‌ای مایل به قرمز است. هنگام آزمایش سنگ هماتیت با جلای فلزی، با دقت بیشتری به خرج داد؛ چراکه این سنگ‌ها، معمولا شکننده هستند. بنابراین، هنگام کشیدن آن‌ها بر روی صفحه مخصوص آزمایش رنگ خاکه، ممکن است به جای پودر، ذرات درشت با رنگ متفاوت را از خود به جای بگذارند. این مسئله در تصویر زیر به خوبی مشاهده می‌شود. خاکه سمت راست، دارای ذرات درشت و رنگ تیره است. ذرات درشت از روی خاکه سمت راست برداشته شده‌اند. بنابراین رنگ این خاکه قهوه‌ای مایل به قرمز (رنگ خاکه سنگ هماتیت) است.

رنگ خاکه، یک معیار اولیه خوب برای تشخیص کانی‌ها محسوب می‌شود. به عنوان مثال، در یک سنگ هماتیت با رنگ نقره‌ای، رنگ خاکه همان قهوه‌ای مایل قرمز خواهد بود. بنابراین، این ویژگی را می‌توان به عنوان یک معیار سریع و نسبتا قابل اطمینان برای شناسایی هماتیت از دیگر کانی‌ها در نظر گرفت.

وزن مخصوص سنگ هماتیت چقدر است ؟

یکی از ویژگی‌های فیزیکی مهم کانی‌ها، وزن مخصوص آن‌ها است. این ویژگی، چگالی (نسبت وزن به حجم) کانی را در مقایسه با چگالی آب نمایش می‌دهد. در واقع، وزن مخصوص، معیاری برای تعیین سنگینی یا سبکی کانی‌ها محسوب می‌شود. زمین‌شناسان، با برداشتن نمونه‌ها و ارزیابی سنگینی آن‌ها، وزن مخصوص سنگ‌ها را بر اساس تجربه خود تخمین می‌زنند. وزن مخصوص سنگ هماتیت بین ۵ تا ۵/۳ است. بنابراین، هماتیت یک ماده سنگین به شمار می‌رود.

سختی موس سنگ هماتیت چند است ؟

شاخص موس، معیاری برای توصیف مقاومت سطح کانی‌ها در برابر خراش است. این شاخص، از ۱ (نرم‌ترین کانی یعنی تالک) تا ۱۰ (سخت‌ترین کانی یعنی الماس) تغییر می‌کند. سختی سنگ هماتیت بین ۵ تا ۶/۵ قرار دارد. این عدد، کانی هماتیت را در سنگ‌های آپاتیت (کانی شاخص برای سختی ۵) و فلدسپات (کانی شاخص برای سختی ۶) قرار می‌دهد. شاخص موس هماتیت از کانی کوارتز (کانی شاخص برای سختی ۷) کمتر است. بنابراین، نمونه کوارتز می‌تواند بر روی نمونه هماتیت خراش بیندازد.

سختی هماتیت از کانی فلوریت (کانی شاخص برای سختی ۴) بیشتر است. از این‌رو، هماتیت می‌تواند بر روی فلوریت خراش ایجاد کند. سختی، از قدیمی‌ترین و سریع‌ترین روش‌های شناسایی، طبقه‌بندی و مقایسه انواع کانی‌ها است. این معیار، در تشخیص هماتیت نیز کاربرد دارد. البته در نوعی از هماتیت با عنوان «هماتیت آینه‌ای» (Specular Hematite) یا هماتیت میکایی، آزمایش سختی می‌تواند باعث خرد شدن سطح و دشوار شدن فرآیند بررسی خراش شود.

کلیواژ سنگ هماتیت چگونه است ؟

«کلیواژ» (Cleavage)، سطحی است که یک کانی بر روی آن می‌شکند. در ساختار اتمی اغلب کانی‌ها، یک یا چند صفحه ضعیف وجود دارد. شکست کانی‌ها در امتداد این صفحات رخ می‌دهد. به عنوان مثال، تصویر زیر، ساختار اتمی کانی هالیت (بلور نمک خوراکی) و امتداد صفحات شکست آن را نمایش می‌دهد. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، هالیت سه کلیواژ دارد.

برخلاف هالیت و بسیاری از دیگر از کانی‌ها، سنگ هماتیت هیچ کلیواژی ندارد. به همین دلیل، شکست آن در صفحات و راستاهای مشخص رخ نمی‌دهد. برای کانی‌های بدون کلیواژ، خاصیت دیگری با عنوان «گسیختگی» (Fracture) تعریف می‌شود. این خاصیت، رفتار ظاهری کانی در هنگام گسیختگی یا شکست را توصیف می‌کند. سنگ هماتیت، به صورت نامنظم تا نیمه‌حلزونی شکسته می‌شود.

خاصیت مغناطیسی هماتیت چگونه است ؟

مواد دارای مغناطیسی مانند آهن، جذب آهنربا می‌شوند. بسیاری تصور می‌کنند به دلیل وجود درصد زیاد آهن در ترکیب هماتیت، این کانی و سنگ‌های دربرگیرنده آن، دارای خاصیت مغناطیسی هستند. بر خلاف این تصور و با وجود ۷۰ درصد آهن در هماتیت، این این کانی مغناطیسی نیست. اگرچه، برخی از نمونه‌های هماتیت، به قدری آهن دارند که جذب آهنرباهای معمولی شوند.

هماتیت را نباید با کانی‌های مغناطیسی دیگر نظیر مگنتیت یا پیروتیت اشتباه گرفت. به منظور جلوگیری اشتباه در شناسایی این کانی‌ها، همیشه خواص نمونه‌های دیگر آن‌ها را نیز مورد آزمایش و بررسی قرار دهید. اگر هنگام آزمایش نمونه، از داشتن خاصیت مغناطیسی آن مطمئن شدید، رنگ خاکه را نیز بررسی کنید. در صورتی که نمونه، رنگ مایل به قرمز داشتن و خاصیت مغناطیسی آن قوی بود، احتمالا با ترکیبی از سنگ هماتیت و مگنتیت مواجه هستید.

شناسایی کانی سنگ هماتیت چگونه انجام می شود ؟

روش‌های مختلفی برای شناسایی هماتیت و دیگر انواع کانی‌ها وجود دارد. در مراحل اولیه تشخیص کانی‌ها، معمولا از خواص ظاهری و فیزیکی آن‌ها برای شناسایی استفاده می‌شود. اگر نیاز به تشخیص دقیق کانی‌های موجود در یک سنگ باشد، روش‌های کانی‌شناسی نوری و آزمایش توسط دستگاه XRD مورد استفاده قرار می‌گیرند. رنگ خاکه (مایل به قرمز) و وزن مخصوص (بین ۵ تا ۵/۳)، از مهم‌ترین مشخصه‌های معرف سنگ هماتیت هستند.

تفاوت سنگ هماتیت و مگنتیت چیست ؟

هماتیت، فراوان‌ترین و مهم‌ترین کانی آهن در کره زمین است. از نظر درصد آهن، کانی مگنتیت با حدود ۷۲ درصد، نسبت به هماتیت برتری دارد. علاوه بر این، فرآوری مگنتیت، ساده‌تر از هماتیت است. با این وجود، فراوانی بالای هماتیت، باعث پیشرو بودن کانسارهای حاوی این کانی در تامین منابع مورد نیاز برای تولید آهن شده است. جدول زیر، مقایسه برخی از خواص این دو کانی مهم آهن را نمایش می‌دهد.

و $$F{e}^{\mathrm{۳}+}$$

سوالات متداول در رابطه با سنگ هماتیت

در این بخش، به برخی از پرتکرارترین سوالات در رابطه با سنگ هماتیت به صورت خلاصه پاسخ می‌دهنیم.

آیا هماتیت سنگ است ؟

خیر. هماتیت یک کانی است.

کانی یعنی چه ؟

کانی، یک ماده جامد و غیرآلی با ترکیب شیمیایی مشخص و نسبتا ثابت است.

سنگ چیست ؟

سنگ، مجموعه‌ای از چندین کانی است که به صورت واحد در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.

کانی هماتیت چیست ؟

کانی هماتیت، یکی از کانی‌های حاوی اکسید آهن (ترکیب آهن و اکسیژن) است.

نام دیگر کانی هماتیت چیست ؟

کانی هماتیت با عنوان حدید شناخته می‌شود.

کانی های آهن چه هستند ؟

هماتیت، مگنتیت، لیمونیت و سیدریت، از مهم‌ترین کانی‌های حاوی آهن هستند.

ترکیب شیمیایی کانی هماتیت چیست ؟

ترکیب شیمیایی کانی هماتیت، Fe2O3 است.

گروه شیمیایی کانی هماتیت چیست ؟

با توجه به طبقه‌بندی انواع کانی‌ها بر اساس ترکیب شیمیایی، هماتیت در گروه اکسیدها قرار می‌گیرد.

هماتیت چه اهمیتی دارد ؟

کانسارها یا معادن هماتیت، منابع طبیعی بسیار خوبی برای استخراج سنگ آهن هستند. به عبارت دیگر، کانی هماتیت، برای تمام صنایع مصرف‌کننده آهن اهمیت دارد.

چند درصد از ترکیب هماتیت را آهن تشکیل می دهد ؟

حدود ۷۰ درصد از کانی هماتیت را آهن تشکیل می‌دهد.

کانی سنگ ساز یعنی چه ؟

به کانی‌هایی که سنگ‌های آذرین، رسوبی و دگرگونی را تشکیل می‌دهند و در فرآیند به وجود آمدن سنگ‌ها، نقش اساسی دارند، کانی‌های سنگ‌ساز می‌گویند.

آیا هماتیت سنگ‌ساز است ؟

بله. کانی هماتیت، یکی از کانی‌های سنگ‌ساز است که در سنگ‌های آذرین، رسوبی و دگرگونی یافت می‌شود.

هماتیت در چه سنگ هایی یافت می شود ؟

هماتیت به عنوان کانی فرعی در بسیاری سنگ‌های آذرین یافت می‌شود. این کانی معمولا به صورت عامل رنگدانه در سنگ‌های رسوبی و دیگر سنگ‌ها حضور دارد.

سنگ های حاوی هماتیت از چه هستند ؟

هماتیت معمولا در سنگ‌های آذرین فلستیک مانند سینیت، گرانیت، تراکیت و ریولیت حضور دارد. سنگ‌های رسوبی مانند ماسه‌سنگ، سازندهای آهن نواری و کوارتزیت نیز می‌توانند حاوی هماتیت باشند.

تفاوت رنگ با رنگ خاکه هماتیت است ؟

سنگ هماتیت در رنگ‌های مختلف ظاهر می‌شود. با این وجود، رنگ خاکه هماتیت (هماتیت در حالت پودر شده)، همواره نزدیک به رنگ قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز است.

سنگ هماتیت چند کلیواژ دارد ؟

کانی هماتیت هیچ کلیواژی ندارد.